De elektrische installatie is niet zonder gevaar als ze niet conform is. Uit studies in de buurlanden blijkt dat 15 à 25% van de woningbranden veroorzaakt worden door elektriciteit. Zonder rekening te houden met het elektrocutierisico.

Elektriciteit veroorzaakt meer ongevallen dan je op het eerste gezicht zou denken (letsels, brand). Elektrische installaties die niet aan de huidige normen beantwoorden, zijn een bron van gevaar:

• de beveiliging van een stroomkring (zekeringen of schakelaars) wordt niet altijd aan de laatste normen aangepast;
• door de toename van het aantal huishoudtoestellen kan er een overbelasting van de stroomkring ontstaan;
• vaak zijn er te weinig stopcontacten, vooral in keukens, wasplaatsen en woonkamers. Dat kan leiden tot een buitensporig gebruik van verdeelstekkers of tot het toevoegen van stopcontacten op bestaande kringen. Overigens zijn oude T stekkers (“kattekoppen”) intussen verboden;
• oude elektriciteitsinstallaties beschikken niet altijd over een differentieelbeveiliging en/of aardingsgeleiders, die bewoners niet alleen tegen brand maar ook elektrocutie beschermen;
• oude stopcontacten zijn niet altijd kindveilig; bij kindveilige stopcontacten kunnen er geen vreemde voorwerpen in de contactdoos.

Van de ongevallen die thuis kunnen gebeuren, heeft brand de zwaarste gevolgen. Elk jaar komen in België zo’n honderd mensen om in een woningbrand. Uit studies in de buurlanden blijkt dat 15 à 25% van de woningbranden veroorzaakt worden door elektriciteit. De oorzaak kan zowel liggen bij de elektriciteitsinstallatie (voeding van stopcontacten en lichtpunten) als bij een elektrisch toestel (tv, ijskast, …).

Brand die te wijten is aan de elektriciteitsinstallatie, ontstaat doorgaans door verhitting van draden of verbindingen. Elektriciteitsbedrading warmt op bij overbelasting (te groot verbruik ten opzichte van de kabeldoorsnede). Elektrische verbindingen (bijvoorbeeld bij de stopcontacten) die niet van goede kwaliteit zijn, worden warm. Neem geen risico’s en hou rekening met de volgende tips:

• Vervang een zekering of een beveiligingsschakelaar nooit door één met een hogere capaciteit. Indien de beveiliging in werking treedt, betekent dit dat het circuit overbelast is. Wellicht zijn er een of meer toestellen te veel aangesloten waardoor de stroomkring het elektrische verbruik niet aankan. Als je de oorzaak van het probleem niet vindt, schakel de stroomkring dan uit en haal er een vakman bij.
• Begin een defecte zekering nooit zelf te herstellen. Koop gewoon een nieuwe.
• Vervang oude zekeringen zo veel mogelijk door automatische zekeringen van dezelfde capaciteit.
• Laat een differentieelschakelaar installeren als die er nog niet is. Een dergelijke beveiliging voorkomt niet alleen bepaalde brandrisico’s maar ook elektrocutie.
• Vermijd overbelasting van het circuit en gebruik geen stekkerdozen of andere verdeelstekkers. Door te veel apparaten aan te sluiten op één stopcontact kan het stopcontact of de stroomkring overbelast geraken, waardoor er oververhitting en brand kan ontstaan.
• Gebruik lusterklemmen alleen voor verlichting. Voor andere elektrische apparaten zijn ze niet geschikt.
• Leg nooit elektriciteitsdraden (of verlengkabels) onder een mat of tapijt. Vroeg of laat geraakt de kabel beschadigd, waardoor hij oververhit kan worden en het tapijt vuur kan vatten.
• Zorg er bij spots in een vals plafond voor dat er boven en onder voldoende vrije ruimte is, aangezien dergelijke spots veel warmte afgeven.
• Plaats nooit lampen met een hoger vermogen dan op de armatuur aangegeven staat.
• Rol kabelhaspels bij gebruik volledig af en hou rekening met de vermelde maximumbelasting.
• Gebruik kabels en andere elektrische leidingen die tegen de muur hangen nooit om voorwerpen aan op te hangen.
• Kijk één keer per jaar de goede staat van je elektriciteitsinstallatie na:
  • de staat van stopcontacten en lichtschakelaars. Een bruin of zwart gekleurde contactpen van een stopcontact wijst op oververhitting
  • stopcontacten, lichtschakelaars mogen niet los zitten
  • eventuele loszittende verbindingen bij stopcontacten of lichtschakelaars
  • de staat van zichtbare kabels en verlengsnoeren,…
  • Denk eraan gebreken onmiddellijk te (laten) herstellen.
• Let op als je abnormale warmte vaststelt. Dat wijst altijd op een defect of een overbelasting.
• Laat je elektriciteitsinstallatie door een erkende instelling nakijken indien ze oud is of gewijzigd werd.

Brandgevaar bij elektrische apparaten ontstaat meestal door een defect in het apparaat zelf of door verkeerd gebruik. Neem deze tips in acht:

• Laat een elektrisch apparaat dat niet goed werkt, meteen herstellen.
• Kijk uit wanneer er uit het apparaat een verdachte geur of rook komt. Schakel het meteen uit en laat het door een vakman nakijken.
• Plaats geen brandbare materialen bij apparaten die warmte afgeven, zoals elektrische radiatoren.
• Leg nooit iets op apparaten die in werking zijn en daarbij warmte afgeven, zoals elektrische radiatoren en broodovens.
• Laat inbouwkeukentoestellen door een vakman plaatsen. Om oververhitting te vermijden moet er immers voldoende vrije ruimte rond die toestellen zijn.
• Vervang frietvet na vijf keer. Frietvet ontvlamt gemakkelijker naarmate het meer gebruikt is.
• Verlaat het huis niet als er nog toestellen aanstaan (wasmachine, droogkast, tv, strijkijzer, oven, …).
• Laat geen toestellen in de waakstand staan (tv of andere). Schakel ze volledig uit. Niet alleen bespaar je energie, maar je bent meteen zeker dat ze volledig uitstaan.
• Leg niets op je tv en plaats het toestel niet in een te kleine kast, omdat daar onvoldoende luchtcirculatie is. Plaats geen vaas met water boven je tv; de kans is groot dat hij vroeg of laat omvalt.

Wees altijd op je hoede voor brandgevaar, van welke origine dan ook: plaats rookmelders.

Zorg dat je thuis ook een brandblusser en een branddeken bij de hand hebt om een beginnende brand te kunnen bestrijden.